W niedzielę 10 grudnia 2023 r. w Gorlicach obchodzono Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego. Organizatorem obchodów było Biuro Oddziału nr 1 w Gorlicach NSZZ „Solidarność”.

Uroczystą mszę świętą w Bazylice Mniejszej w Gorlicach w intencji Ojczyzny i Ofiar Stanu Wojennego w 42. rocznicę jego wprowadzenia w Polsce odprawił ks. dziekan Stanisław Ruszel.

Do wiernych zwrócił się tymi słowami:

„Bracia i siostry w Chrystusie, Wy wszyscy, w których sercach wpisana jest solidarność z Bogiem
i człowiekiem; Wy wszyscy, których przyprowadziła miłość do Boga i do Ojczyzny oraz cześć
i szacunek dla ofiar stanu wojennego.”

Przed 42 laty komunistyczny reżim użył siły przeciwko narodowi w obronie swej władzy. To nie był, jak próbują nam dzisiaj mówić komuniści „kulturalny stan wojenny”…, „Oczywiście były tam jakieś bijatyki, jakieś ścieżki zdrowia, ale generalnie dochowano jakiejś kultury w tym całym zdarzeniu”. Coraz częściej słyszymy, że stan wojenny nie był ani taki zbrodniczy, ani taki zły, a ci, którzy go wprowadzili to patrioci. Pytamy w takim razie: to, kim są ofiary stanu wojennego, ludzie „Solidarności”, górnicy z kopalni „Wujek” – zdrajcami ?!

„Strach i niepewność należy podtrzymywać wśród ludzi” mówił Jaruzelski do swoich w dniu ogłoszenia Stanu Wojennego.

Stan wojenny formalnie został odwołany w lipcu 1983 r., ale  już w innej formie  trwał do 1989 r. Jego bezprawie dotknęło miliony Polaków. Nikt nie policzył ich dramatów, rodzinnych tragedii, pokrzyżowanych planów, złamanych nadziei. Wobec ponad setki śmiertelnych ofiar w latach 1981 – 1989 m.in. górników kopalni „Wujek” w Katowicach, zastrzelonych w Lubinie, Grzesia Przemyka, Piotra Bartoszcze, Ks. Jerzego Popiełuszki, ks. Stefana Niedzielaka, ks. Stanisława Suchowolca, ks. Sylwestra Zycha, 10 000 internowanych, 10 000 aresztowanych, 800 000 zmuszonych do emigracji, dziesiątki tysięcy wyrzuconych z pracy, bitych, poniżanych. Zbrodnie stanu wojennego nie zostały ani rzetelnie wyjaśnione,
ani sprawiedliwie osądzone, ani należycie ukarane.

Do drugiej pielgrzymki Papieża do Polski władze nie chciały dopuścić. Przygotowywały prowokacje i materiały, które miały  skompromitować Jana Pawła II. Papież przybył ze słowami pokoju i pocieszenia. W czasie spotkania w Belwederze 17 czerwca 1983 r. Generał Jaruzelski próbował bronić swej decyzji o stanie wojennym i usprawiedliwiać jej tragiczną konsekwencję polską „racją stanu”.

Zaraz po pielgrzymce ruszyła nakazana przez władze oświatowe akcja ściągania krzyży w szkołach. Krzyże powieszone w klasach w okresie „Solidarności” – na znak religijnej wolności zaczęto zdejmować wbrew protestom uczniów, rodziców i części nauczycieli.

W grudniu 1983 r. o krzyże upomniała się młodzież z Zespołu Szkół Rolniczych z Miętnego pod Garwolinem, czy z Zespołu Szkół Zawodowych we Włoszczowie.

„Musicie od siebie wymagać nawet gdyby inni od was nie wymagali. Doświadczenia historyczne mówią nam o tym, ile kosztowała cały naród okresowa demoralizacja… . Czuwam, to czuję się odpowiedzialny za to wielkie dziedzictwo, któremu na imię Polska To imię nas wszystkich określa. To imię nas zobowiązuje. To imię nas wszystkich kosztuje. Nasza polska wolność tak dużo kosztuje. Nie można zaś być prawdziwie wolnym bez rzetelnego i głębokiego stosunku do wartości. Nie pragnijmy takiej Polski, która by nas nic nie kosztowała. Natomiast czuwajmy przy wszystkim, co stanowi autentyczne dziedzictwo pokoleń, starając się wzbogacić to dziedzictwo. ”

Jan Paweł II

„Rzadko na moich ustach –

Niech dziś to warga ma wyzna –

Jawi się krwią przepojony

Najukochańszy wyraz – Ojczyzna.”

Jan Kasprowicz

Mszę Świętą uświetnił występ scholi parafialnej.

Bezpośrednio po mszy świętej uczestnicy na czele z pocztami sztandarowymi przeszli pod pomnik Jana Pawła II na Placu Kościelnym, gdzie wiązanki kwiatów złożyli:. Przedstawiciele „Solidarności”, Starostwa Powiatowego oraz Miasta Gorlice.

Oprócz członków „Solidarności” i osób internowanych w obchodach udział wzięły m.in. przedstawiciele służb mundurowych w Gorlicach, młodzież Zespołu Szkół Technicznych, Szkoły Podstawowej nr 4 w Gorlicach.

Przemówienie wygłosił kierownik oddziału- Krzysztof Kotowicz, który przypomniał o stanie wojennym, o represjach oraz wymienił osoby internowane w tamtym czasie.

Uroczystość zakończono wspólną modlitwą za ofiary stanu wojennego pod przewodnictwem proboszcza Bazyliki Mniejszej księdza Stanisława Ruszela.

tekst: Joanna Brach