31 sierpnia obchodziliśmy uroczyście 42 rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych, czyli Dzień Solidarności i Wolności. Z tej okazji w samo południe spotkaliśmy się pod Pomnikiem „Solidarności” w Nowej Hucie, by wspólnie z założycielami i działaczami NSZZ „Solidarność” w Nowohuckim Kombinacie złożyć kwiaty i wieńce oraz wspomnieć kolegów, których już zabrakło wśród żyjących. Kwiaty w imieniu Zarządu Regionu Małopolskiego składali członkowie Prezydium Zarządu z przewodniczącym Adamem Lachem na czele.

Spotkanie pod pomnikiem, było też okazją do poinformowania zebranych przez radnego Edwarda Porębskiego, że pomnik czeka w przyszłym roku kompleksowa renowacja.

Po południu kwiaty złożono na tablicy w Rynku Głównym, zaś dalsze obchody odbyły się na Wzgórzu Wawelskim, gdzie poczty sztandarowe niemal wszystkich organizacji związkowych w Małopolsce oddały hołd przed pomnikiem św. Jana Pawła II. Nie uszło to uwagi abpa Marka Jędraszewskiego, który w homilii wygłaszanej w czasie uroczystej mszy św. podkreślał, że nie doszłoby do sierpniowego przełomu w 1980 r. w Polsce, gdyby nie pielgrzymka polskiego papieża do Ojczyzny w 1979 r. i jego nauki wypływające z doświadczeń życiowych, jako robotnika, kapłana i biskupa wśród polskich ludzi pracy. Przywoływał wspomnienia biskupa Wojtyły z czasów gdy pracował on w kamieniołomie, w krakowskim Solvayu, ale także z czasów, gdy pozbawiona przez władze opieki duszpasterskiej ludność Nowej Huty walczyła o zachowanie krzyża na swoim osiedlu, jak również o powstanie kościoła. Przypominał, jak wyglądały zachowania nowohuckich robotników, gdy pozbawiono ich opieki duszpasterskiej, a także, jak walczyli oni o zachowanie swej godności robotniczej i ich walka o nie tylko swe własne warunki życia i bytowania, ale także o dobro wspólne – o transmisję mszy św. w publicznym radiu, zniesienie cenzury,  przywrócenie prawdy i sprawiedliwości w życiu społecznym. – To byli ci sami ludzie, którzy z jednej strony używali rąk dla wykonania ciężkiej pracy, a z drugiej tymi samymi rękami chronili krzyż i idące z nim wartości – mówił Arcybiskup.

Po mszy św. uczestnicy uroczystości zeszli pod Krzyż Katyński na Placu im. Ojca Studzińskiego, gdzie wydarzenia sprzed ponad 40 lat przypomnieli przewodniczący Zarządu Regionu Małopolskiego „Solidarności” Adam Lach, minister infrastruktury Andrzej Adamczyk, przewodniczący Małopolskiego Sejmiku Wojewódzkiego prof. Jan Duda, wicewojewoda małopolski Ryszard Pagacz oraz zastępca krakowskiego Oddziału IPN dr Michał Wenklar.

– Każdego roku wspominamy ludzi z tamtych lat, którzy nie bali się marzyć o wolnej i niepodległej Polsce, narażających swoje zdrowie a nawet życie – mówił Adam Lach, a nawiązując do prób dyskredytowania Związku, dodał – „Solidarność” jest jedna od podpisania porozumień sierpniowych w 1980 roku aż do dzisiaj! Dziękuję Wam za te lata. Każdy rok, był rokiem walki o nowe postulaty o chęć budowy lepszej Polski. Tak też jest dzisiaj, gdy zewnętrzne warunki utrudniają stabilizację polskiej gospodarki i zagrażają bezpieczeństwu miejsc pracy w Polsce!

– Dziś i przez te wszystkie lata od pamiętnego 1980 roku, „Solidarność” tworzą ludzie, którzy miłość do Ojczyzny mają wypisaną nie tylko na sztandarach, ale przede wszystkim mają w sercach – mówił z kolei Andrzej Adamczyk, szef resortu infrastruktury, a także uczestnik tamtych wydarzeń, który przywołał wszystkie robotnicze zrywy antykomunistyczne przypominając, że tzw. „wydarzenia grudniowe” z 1970 r. nie były niczym innym, jak zbrodnią komunistyczną na robotnikach Wybrzeża. – Tak przez te wszystkie lata PRL-u robiliśmy wszystko, by doczekać wolnej Polski. I bardzo Wam wszystkim dziękuję za to, że dalej jesteście, dalej funkcjonujecie, a w młodym pokoleniu zaszczepiliście poczucie obowiązku dbałości o miejsca pracy, o dialog z pracodawcami. Życzę Wam w 42 rocznicę powstania „Solidarności” siły i determinacji oraz realizacji najważniejszego celu, jakim jest wolna i bezpieczna Polska.

– Ten depozyt wolnej Polski, który zrodził się wtedy, przed 42 laty, jest dzisiaj naszym udziałem – mówił wicewojewoda małopolski Ryszard Pagacz. – dlatego też ten obowiązek, jaki wtedy przyjęliśmy na siebie za poprzednie pokolenia, które wolności nie doczekały, musimy dziś kultywować. I tak, jak wtedy, gdy cały świat patrzył na nas ze zdumieniem, jak 10 mln Polaków przeciwstawiło się systemowi obejmującemu pół Europy, tak i dzisiaj ze zdumieniem patrzą na nas, gdy przyjęliśmy kilka milionów uchodźców z Ukrainy i przyjęliśmy ich do własnych domów! Bo jesteśmy narodem gościnnym i dumnym, ale przede wszystkim tak rozumiemy solidarność ludzką!

          Podobnie mówił prof. Jan Duda, który zwrócił uwagę, że ruch „Solidarności” wstrząsnął podstawami ówczesnego systemu w Europie środkowej i wschodniej, i po 8 latach doprowadził do tego, że wiele narodów upomniało się o swoją suwerenność, ale do dziś pojawiają się siły, które marzą o przywróceniu światowych stref wpływu i panowania nad innymi narodami.

O działalności Instytutu Pamięci Narodowej w sprawie upamiętnienia walki Polaków o suwerenność mówił dr Michał Wenkler wicedyrektor krakowskiego Oddziału IPN. Zwracał przy tym uwagę, że jednocześnie prowadzone są badania i dochodzenia mające na celu ujawnienie ludzi, którzy działając w interesie obcych państw prześladowali Polaków, często dopuszczając się zbrodni komunistycznych, jak choćby tej w Lubinie.

Uroczystość zakończyło złożenie wieńców i kwiatów pod Krzyżem Katyńskim, ułożenie zapalonych zniczy i wspólne odśpiewanie hymnu „Solidarności”.

Uroczystości rocznicowe obchodzone były także w innych miastach Małopolski.

NOWY SĄCZ

42 rocznicę podpisania w Gdańsku Porozumień Sierpniowych i powstania NSZZ „Solidarność” obchodzono w Nowym Sączu 30 sierpnia. Rocznicowe uroczystości rozpoczęły się o godz. 18:00 mszą w.  odprawioną w intencji Ojczyzny i „Solidarności” w kościele Matki Bożej Niepokalanej na Osiedlu Millenium. Koncelebrze przewodniczył ksiądz Zbigniew Biernat – proboszcz parafii św. Jana Pawła II w Nowym Sączu, a zarazem Duszpasterz Ludzi Pracy. W wygłoszonej homilii ks. Biernat przypomniał słowa i nauczanie Ojca Świętego o Ojczyźnie  oraz podkreślił rolę ruchu „Solidarności” w odzyskaniu wolności i niepodległości Polski.

          Po zakończonej Eucharystii uczestnicy, na czele z pocztami sztandarowymi, przeszli pod Pomnik Solidarności gdzie zgromadzili się internowani i więzieni działacze sądeckiej „Solidarności”, władze samorządowe miasta Nowego Sącza i powiatu nowosądeckiego, parlamentarzyści, radni wojewódzcy, byli i obecni działacze „Solidarności” oraz mieszkańcy miasta Nowego Sącza. Odśpiewano hymn Polski. Trzymano transparent, jakże dzisiaj aktualny, „Dawniej Moskwa dzisiaj Berlin i Bruksela suwerenność nam zabiera”.

          W okolicznościowym przemówieniu kierownik sądeckiego Oddziału Krzysztof Kotowicz mówił: „Solidarność” zapoczątkowała pozytywne przemiany gospodarcze i społeczne w naszym kraju, ale także w Europie. Te przemiany przerwało wprowadzenie stanu wojennego w Polsce przez ówczesną władzę. (…) Zasługi „Solidarności” dla przemian gospodarczych i społecznych dla kraju i Europy są niepodważalne. Należy nam również pamiętać o papieżu Polaku Świętym Janie Pawle II, którego autorytet i wsparcie odegrało ważną rolę w przemianach, wspierał i nauczał „Solidarność”. „Solidarność” mogła liczyć na wsparcie kościoła katolickiego, które było ogromne, aż do męczeńskiej śmierci niektórych kapłanów. Przez te wszystkie lata ten Związek Zawodowy zawsze stał na straży godności ludzi pracy, upominając się o godne warunki pracy i płacy, tak na szczeblu zakładów pracy, regionów i kraju.  Zaznaczył, że „Solidarność” nie jest zwykłym związkiem zawodowym, uczestniczy w życiu społecznym angażując się w sprawy historyczne i patriotyczne,    pamięta  także o ważnych dla Polski datach. – W zakresie działalności naszego Związku musi być także troska o ludzi wierzących, szczególnie wiernych Kościoła Katolickiego. W naszej Ojczyźnie nie może być miejsca na obrażanie uczuć religijnych – powiedział przewodniczący.  Podkreślił, że sprawy istotne w wielu branżach powinny być uzgadniane ze związkiem zawodowym jako czynnikiem społecznym. Na zakończenie złożył podziękowanie wszystkim, którzy działali na rzecz „Solidarności” i którzy ideałom „Solidarności” pozostali wierni.

          Do uczestników uroczystości zwrócił się także przewodniczący Zarządu Regionu Małopolskiego NSZZ „Solidarność” Adam Lach przekazując słowa podziękowania, szacunku i uznania za 42 lata działalności „Solidarności”.  – (…) Tu i teraz chciałbym serdecznie podziękować tym co tworzyli „Solidarność”, tym co ponieśli różne ofiary z tym związane i ich rodzinom. (…) Chciałbym podziękować obecnym członkom „Solidarności i działaczom za to,  że nadal wspieracie i  działacie w „Solidarności” choć czasy są trudne. Najpierw pandemia, potem kłopoty związane z Białorusią, następnie wywołana przez Rosję wojna z Ukrainą, a co za tym idzie postępujący kryzys gospodarczy i kryzys energetyczny, które to narastają. Pamiętajmy, że żyjemy w wolnym kraju, ale ciągle musimy walczyć o lepsze jutro. (…) Nie zapominajmy o osobach, które zginęły w walce o słuszne prawa pracownicze, walczyli o wolność i godność Polaków, jak również, którzy odeszli już do Pana” – mówił.  Przekazał także wszystkim zebranym i ich rodzinom życzenia wytrwałości i zdrowia.

          Następnie złożono kwiaty pod Pomnikiem Solidarności. Kwiaty złożyli internowani i więzieni działacze „Solidarności”, przewodniczący Zarządu Regionu Małopolskiego NSZZ „Solidarność” Adam Lach wraz z Krzysztofem Kotowiczem i przedstawicielami organizacji związkowych NSZZ „Solidarność”, delegacje zakładowych organizacji związkowych NSZZ „Solidarność”, poseł na Sejm Jan Duda, poseł na Sejm Patryk Wicher, przedstawiciel posła na Sejm Arkadiusza Mularczyka, przedstawiciele władz miasta Nowego Sącza na czele z wiceprezydent Magdalena Majką, przedstawiciele Rady Miasta Nowego Sącza, w imieniu marszałka Witolda Kozłowskiego radni województwa małopolskiego Marta Mordarska i Stanisław Pasoń, delegacje służb mundurowych:  Policji, Straży Pożarnej, Straży Granicznej, Służby Więziennej, a także przedstawiciele Klubów Gazety Polskiej.

          Zarówno we mszy św. jak i w tej części uroczystości wzięły udział poczty sztandarowe:  Komendy Miejskiej Policji, Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej, organizacji związkowych NSZZ „Solidarność”: PKP Cargo S.A., Newag S.A.,  TOKAI COBEX Polska Sp. z o.o., Nadleśnictwa Stary Sącz oraz „Solidarność” Delegatury Limanowa.

          Na zakończenie, zgromadzeni tradycyjnie odśpiewali hymn „Solidarności” oraz „Mury”.

Poniżej także link do filmu zamieszczonego na youtube wykonanego przez Studio Nagrań Filmowych Nowy Sącz.

Grażyna Święs

Fot. Sylwester Adamczyk

WADOWICE

W 42. rocznicę Sierpnia ’80 w Wadowicach oddano hołd wszystkim, którzy pod sztandarem „Solidarności” walczyli o wolność i godność Polaków oraz niepodległość Polski.

W środę, 31 sierpnia kilkadziesiąt osób, jak co roku, spotkało się na Placu Solidarności pod pomnikiem Solidarności w Wadowicach, aby uczcić Dzień Solidarności i Wolności przypominający o podpisaniu 31 sierpnia 1980 roku porozumień sierpniowych. Wśród zgromadzonych nie zabrakło posłów na Sejm RP, lokalnych władz samorządowych, radnych miejskich, przedstawicieli Oddziału Wadowickiego  NSZZ „Solidarność” oraz mieszkańców Wadowic. Obchody poprzedziła msza święta odprawiona w Bazylice Ofiarowania NMP. Następnie w asyście sztandaru NSZZ „Solidarność” złożono kwiaty, zapalono znicze oraz wygłoszono okolicznościowe przemówienia. Po zakończeniu uroczystości pod pomnikiem Solidarności, zgromadzeni udali się pod pomnik katyński gdzie pomodlili się za pomordowanych oraz poległych w obronie Ojczyzny w czasie II wojny światowej.