Kraków oraz Nowa Huta

13 grudnia, jak zwykle, w rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, spotkali się przed pomnikiem „Solidarności” przy pl. Centralnym byli działacze KRH, którzy złożyli kwiaty i modlili się za ofiary stanu wojennego. Zarząd Regionu Małopolskiego „Solidarności” reprezentował zastępca przewodniczącego Regionu Daniel Pokuta.

Uroczystość rozpoczęto od minuty ciszy ku czci ofiar stanu wojennego zarządzonej przez przewodniczącego KRH „Solidarność” Romana Wątkowskiego. Po złożeniu wieńców i zniczy głos zabrał przewodniczący Pokuta, który przypomniał, że tylko dla zachowania władzy komunistów i przypodobania się Rosji Radzieckiej  generał Jaruzelskie nie wahał się pozbawić życia blisko setki Polaków, począwszy od górników z kopalni „Wujek”, a kończąc na zamordowanych kapłanach już w roku 1989.

W spotkaniu uczestniczył też Edward Porębski, radny miasta Krakowa i przedstawiciel władz miasta, który w swym wystąpieniu podkreślił, że spotykając się pod pomnikiem przy pl. Centralnym wyrażamy szacunek i cześć tym, którzy zapłacili za wolność Polaków jeśli nie życiem to swoim zdrowiem, gdy byli więzieni i bici. – Obowiązek to tym ważniejszy, że znów w naszym kraju próbuje się obedrzeć Polaków z poczucia godności ludzkiej i bezpieczeństwa socjalnego i również ci ludzie, którzy działają dzisiaj czynią to tylko po to, by przypodobać się siłom zewnętrznym – mówił radny Porębski. – Znów mamy bezprawie w kraju, znów mamy protesty różnych grup zawodowych, od służb mundurowych, przez rolników, górników, hutników, po pielęgniarki, rehabilitantów i leśników. Oby się ten czas walki z władzą nie wrócił, bo sytuacja w kraju jest bardzo niedobra.

Atmosferę pierwszych dni stanu wojennego w nowohuckim kombinacie metalurgicznym przywołał uczestnik tamtych wydarzeń Stanisław Zięba, który przypomniał, że do 16 grudnia trwał strajk okupacyjny. – Czekaliśmy co będzie, aż czołgani wyważono trzy bramy  na kombinacie, a za nimi wdarły się oddziały ZOMO, które spacyfikowały wszystkie wydziały. Dlatego wspominając tamte czasy trzeba też wspomnieć ofiarę naszych rodzin, naszych żon, które nie spały, bo niepokoiły się o nasz los zamkniętych w kombinacie i oczekujących na najgorsze! – mówił były przewodniczący krakowskiej „Solidarności”.

Spotkanie zakończyło się apelem o udział wszystkich w modlitwie za Ojczyznę w czasie wieczornej Mszy św. w Katedrze Wawelskiej.  

Przed uroczystościami przed pomnikiem zjawiły się dwie klasy uczniów nowohuckich szkół średnich, którzy uczestniczyli w pobliskim NCK w prezentacji filmu dokumentalnego „Dekada Jaruzelskiego” pokazujący warunki życia Polaków w latach stanu wojennego. Spotkanie uczniów pod pomnikiem były jak gdyby kontynuacją tematu świeżo obejrzanego dokumentu.

Uroczystości wieczorne zaczęły się od złożenia kwiatów na sarkofagu pary prezydenckiej Marii i Lecha Kaczyńskich, zaś uroczystą mszę św. odprawiono w intencji ofiar stanu wojennego koncelebrowaną przez arcybiskupa Marka Jędraszewskiego i księży kapelanów ludzi pracy z całej Małopolski.

Już rozpoczynając liturgię abp Marek Jędraszewski zachęcił, aby modlitwą otoczyć wszystkie ofiary stanu wojennego wprowadzonego w Polsce w nocy 13 grudnia 1981 roku. „A także całą naszą Ojczyznę, aby z tej ofiary potrafiła wyciągnąć jak najbardziej właściwe wnioski, owoce i tym wielkim cierpieniem, które wtedy miało miejsce, mogła przekazywać najlepsze tradycje współczesnym pokoleniom i przyszłości – zarówno gdy chodzi o miłość do Boga i do Ojczyzny, jak i o wielką sprawę solidarności i sprawiedliwości społecznej”.

W swoim kazaniu metropolita krakowski nazwał noc z 12 na 13 grudnia 1981 roku „nocą wielkiej krzywdy”, która dotknęła nie tylko poszczególne osoby, ale cały polski naród; „nocą przemocy”, przedłużonej kilka dni później masakrą górników w Kopalni „Wujek”; „nocą łamania wolności i podstawowych praw obywatelskich”; „nocą aresztowań” ponad 10 tysięcy ludzi; „nocą i porankiem przerażającej ciszy medialnej”. – Noc, która rodziła wiele rozpaczy, niepewności – prawdziwa noc – mówił Arcybiskup wskazując, że wprowadzony przez komunistów stan wojenny był wyrazem konfliktu politycznego i geopolitycznego, ekonomicznego, antropologicznego a przede wszystkim światopoglądowego. Zwrócił też uwagę, że Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON), która administrowała Polską w czasie stanu wojennego, jest właściwie wymazana ze świadomości Polaków. – Tak dzieje się zawsze z tymi, którzy łamią najbardziej fundamentalne prawa ludzkie i Boże – mówił metropolita krakowski.

Po nabożeństwie związkowe poczty sztandarowe, kompania honorowa uczniów XXV LO w Krakowie i wszyscy uczestnicy uroczystości zeszli na Pl. Ks. Studzińskiego u stóp Wawelu, by złożyć wieńce i kwiaty pod tablicami przypominającymi najtragiczniejsze wydarzenia dla narodu polskiego, gdyż Krzyż Katyński jest obecnie w renowacji. Spotkanie rozpoczęło wystąpienie Tomasza Zaborowskiego, który dla uświadomienia współczesnym tego czym był stan wojenny dla ówczesnego społeczeństwa. Dlatego przywołał Raport z pierwszych dni stanu wojennego powstały wśród uczestników strajku okupacyjnego w nowohuckim kombinacie metalurgicznym, tuż przed pacyfikacją huty, a mówiący przede wszystkim o wielkim strachu dorosłych ludzi przed tym co zgotowali im wrogowie wolności, którzy prawdopodobnie też się bali, a mimo to zdecydowali się wystąpić przeciwko współrodakom.

Uzupełnieniem tego raportu był Apel Pamięci, w którym przywołano blisko sto ofiar stanu wojennego, z podaniem imienia i nazwiska oraz okoliczności ich śmierci. Apel zrealizowali członkowie Regionalnej Sekcji Oświaty NSZZ „Solidarność” przy współudziale Kompani Honorowej klasy mundurowej XXV Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie.

Zdjęcia: Zbigniew Galicki, Adam Zyzman

---

Uroczystości rocznicowe odbyły się także w innych miastach Małopolski, jak w Tarnowie, w Nowym Sączu, Nowym Targu, w Zakopanem, Dębicy oraz w innym oddziałach Regionu Małopolskiego

---

GORLICE – pamiętano o ofiarach stanu wojennego.

W niedzielę 15 grudnia 2024 r. w Gorlicach obchodzono Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego. Organizatorem obchodów było Biuro Oddziału nr 1 w Gorlicach NSZZ „Solidarność”.

Uroczystą mszę świętą w Bazylice Mniejszej w Gorlicach w intencji Ojczyzny i Ofiar Stanu Wojennego w 43 rocznicę jego wprowadzenia w Polsce odprawił ks. dziekan Stanisław Ruszel.

W homilii nawiązał do czasów wprowadzenia stanu wojennego, który formalnie został odwołany w lipcu 1983 r., ale faktycznie trwał do 1989 r. Jego bezprawie dotknęło miliony Polaków.

Bilans ofiar stanu wojennego to 10 000 internowanych, 10 000 aresztowanych, 800 000 zmuszonych do emigracji, dziesiątki tysięcy wyrzuconych z pracy, bitych, poniżanych.

Ponadto setki śmiertelnych ofiar w latach 1981 – 1989 m.in. górników kopalni „Wujek” w Katowicach, zastrzelonych w Lubinie,.. Grzesia Przemyka, Piotra Bartoszcze, Ks. Jerzego Popiełuszki, ks. Stefana Niedzielaka, ks. Stanisława Suchowolca, ks. Sylwestra Zycha. Zbrodnie stanu wojennego nie zostały ani rzetelnie wyjaśnione, ani sprawiedliwie osądzone, ani należycie ukarane.

Te właśnie osoby, które walczyły o wolność Polski, dziś otrzymują głodowe emerytury. O nich się rzadziej pamięta.

Bezpośrednio po mszy świętej delegacja przedstawicieli Solidarności złożyła kwiaty pod tablicą upamiętniającą bł. ks. Jerzego Popiełuszkę, a następnie na czele z pocztami sztandarowymi uczestnicy przeszli na Plac Kościelny pod pomnik Papieża Jana Pawła II, gdzie odbyła się dalsza część obchodów.

Na początek odśpiewano hymn państwowy, a następnie głos zabrał organizator obchodów Krzysztof Kotowicz, który przypomniał o tamtych czasach.

„ W tę noc internowano 12 działaczy „Solidarności” Ziemi Gorlickiej, następnie 18 grudnia kolejnego.

W 1982 internowano dwóch działaczy.

W listopadzie 1982 roku za wywieszenie flagi na kominie elektrociepłowni i udział
w strajku zwolniono z pracy 21 pracowników Kuźni „Glinik”.

W 1984 roku za działalność podziemną i kolportaż ulotek aresztowano dziesięć osób.

Stan wojenny formalnie został zakończony 22 lipca 1983 roku, ale tak naprawdę trwał do roku 1989.

W 2012 roku zapadł wyrok sądu stwierdzający, że stan wojenny nielegalnie wprowadziła tajna grupa przestępcza.

„Szanowni zebrani,

Wszyscy jesteśmy zobowiązani do pamięci o ofiarach stanu wojennego. Nie możemy dopuścić, aby ich trud, poświęcenie poszły na marne. Jesteśmy to winni naszym poprzednikom, ale również przyszłym pokoleniom.

Jak widzimy Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” ciągle jest potrzebny, aby dbać o sprawy pracownicze i społeczne. Zwracamy uwagę na szkodliwą politykę Europejskiego Zielonego Ładu, zachęcamy do zapoznania się z naukowym raportem w tej sprawie.

Zwracamy uwagę na pogarszającą się w zastraszającym tempie sytuację gospodarczą w naszym Kraju. Likwidacja przedsiębiorstw, wyprowadzanie się firm z Polski, grupowe zwolnienia pracownicze, zamach na media publiczne, chaos prawny w sądownictwie i prokuraturze.

Patrząc na politykę obecnego Rządu w zakresie oświaty mówimy: Tak dla edukacji, nie dla deprawacji!

Wiara chrześcijańska w przestrzeni publicznej i nauka religii w szkołach jest dorobkiem, tradycją i dobrodziejstwem Polski, której należy strzec.

Pamiętając o ofiarach stanu wojennego, troszczmy się o przyszłość Rzeczypospolitej Polskiej.

Cześć i chwała bohaterom! „

Po przemówieniu przystąpiono do składania wiązanek kwiatów pod pomnikiem Jana Pawła II, które złożyli przedstawiciele Solidarności, Przedstawiciel Miasta Gorlice w osobie przewodniczącego Rady Miasta Gorlice – Roberta Ryndaka, Przedstawiciel Starostwa Powiatowego w osobie Marka Ludwina – członka Zarządu, radna Semiku Małopolskiego – Jadwiga Wójtowicz, przedstawiciele służb mundurowych Policji i Straży Pożarnej, delegacja Strzeleckiego Bractwa Kurkowego Dworu Karwacjanów Gorlice.

Uroczystość zakończono wysłuchaniem utworu „Mury” Jacka Kaczmarskiego.

BOCHNIA/BRZESKO

Rocznicę uczciła też Delegatura NSZZ „Solidarność” Bochnia/Brzesko, której delegacja na czele z Agnieszką Morawiec i pocztem sztandarowym wzięła udział w uroczystościach upamiętniających ludzi, którym 13 grudnia 1981 roku w Polsce, na zawsze zmienił życie, niekiedy włącznie z jego utratą. Dlatego w Kościele św. Pawła Apostoła odbyła się uroczysta msza św. w intencji ofiar, a po jej zakończeniu delegacje  złożyły kwiaty przy pomniku św. Jana Pawła II. Nie zabrakło tez kwiatów od NSZZ „Solidarność”.